Vaccinatie tegen blauwtong 'race tegen de klok'

Dierenarts in Wezep Robbert van Drie vaccineert dinsdagmorgen 260 schapen van Erik van Norel in Oosterwolde. Die verloor vorig jaar 75 dieren aan het virus dat wordt veroorzaakt door de knut.

"Het is een behoorlijke operatie", zegt de Noord-Veluwse schapenhouder. Om het tempo er een beetje in te houden assisteert Van Norel bij het zetten van de prikken. Van Norel: "Vorige week werden mijn lammeren tegen iets anders ingeënt en dat ging rap. Ze zijn kleiner en hebben een dunnere vacht dan de ooien. Dit vergt meer inspanning."

Het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) meldde in februari dat mede door blauwtong het aantal schapen in Gelderland met bijna 11 procent is gedaald. In december 2022 telde de provincie volgens het CBS nog ruim 101.000 schapen, een jaar later waren dat er nog iets meer dan 90.000.

De Wezeper praktijk van Van Drie vaccineert 18.000 dieren. In totaal krijgt ons land twee miljoen doses. "We zijn blij dat we kunnen beginnen", zegt de dierenarts. Van Norel spreekt met gevoel voor ironie van 'het verlossende prikje'.

Maar er valt bar weinig te lachen, vindt Saskia Duives. Ze is voorzitter van de vakgroep schapenhouderij van land- en tuinbouworganisatie LTO. "Sommige collega's moeten 5 euro per vaccin betalen en de uurtarieven van dierenarts worden steeds hoger. Veel schapenhouders staat het water aan de lippen."

Landelijk legden afgelopen jaar door het virus 55.000 schapen het loodje, zegt ze.

Het vaccin komt uit Spanje en is eind vorige maand door minister Adema (Landbouw) goedgekeurd. Niemand kent de bijsluiter van bijwerkingen nog uit zijn hoofd. Van Norel somt op: "Koorts, een abces op de plek van de prik of een knobbel op de plek van de prik. Blindheid kan optreden, maar dat is een zeer zeldzame bijwerking, evenals minder melkproductie."

Van Drie: "Er zijn inderdaad bijwerkingen, de bijsluiter is er niet voor niets. Je wilt veiligheid inbouwen. Dat is bij geneesmiddelen voor mensen niet anders."

Alleen dierenartsen mogen de schapen en runderen vaccineren met het onlangs goedgekeurde vaccin. Rundvee krijgt twee prikken, bij schapen voldoet één vaccinatie. Duives is blij dat veel gepensioneerde dierenartsen zich hebben aangemeld om te vaccineren. "Er zijn schapenhouders die maar een paar dieren hebben en waar je ook naartoe moet. We kunnen iedereen die mag vaccineren goed gebruiken."

Dierenarts Peter Klaver in Dodewaard heeft 80 doses besteld en verwacht later deze week of begin volgende week te kunnen beginnen met vaccineren. Alpaca's en lama's zijn zijn specialiteit. Wat mogelijke bijwerkingen voor deze dieren zijn, is niet duidelijk. Klaver heeft een plan bedacht. "Als je 10 dieren hebt, vaccineer je er eerst 3. Reageren de dieren er goed op, dan komen daarna de andere zeven aan de beurt."

Het is een race tegen de klok, zegt Duives. Een tweede uitbraak van blauwtong zou wel eens erger kunnen zijn dan die in 2023. "Ik hoop dat we een tweede uitbraak voor zijn. De dieren die zijn gestorven aan het virus hebben erg geleden."

Hoewel schapenhouders blij zijn, komt de planning Klaver wat ongelukkig uit. "We hadden het vaccin liever een maand eerder gehad, want nu zullen de dierenartsen en veeartsen alles uit hun handen laten vallen. Veel klanten willen graag dat hun eigen dierenarts de vaccinatie doet, maar dat zal niet gaan. Maar ach, bij een brand maakt het ook niet uit welk brandweerkorps komt blussen."